Jaarverslag 2019

Het is toch vreemd, een jaarverslag te schrijven terwijl de voorbereidingen voor het evenement Verlost nog in volle gang zijn. Tot twee jaar terug was dit geen probleem omdat eind oktober het seizoen ten einde was en we dus voor het einde van het kalenderjaar het jaarverslag konden opstellen. Het was een traditie om het jaarverslag met de kerstdagen te verspreiden. Aan deze traditie willen we nog even vasthouden zolang het nog kan.

Sowieso vind ik het niet altijd eenvoudig om tradities of gewoontes te veranderen, ook al mag het soms logischer lijken. Tradities worden sterk gevormd door je opvoeding, je opleiding of je leefomgeving en veranderen over het algemeen langzaam. Ze geven je in ieder geval een gevoel van vertrouwdheid en veiligheid. Zo wordt het ook vaak gezien dat het gewoon is dat het museum It Damshûs in Nij Beets staat, want het is er al zolang. Maar gewoon vind ik het nog steeds niet, ik ben er wel erg trots op dat we dat als dorp realiseren en uitbouwen, volgend jaar alweer 60 jaar. Ik ben trots op al die vrijwilligers die het ook dit jaar weer tot een succes hebben gemaakt.

Het afgelopen jaar was een mooi museumjaar waar we tevreden over mogen zijn. We hebben een heel gevarieerd programma aan kunnen bieden. Sommige activiteiten worden beter bezocht dan andere, maar in alle gevallen is het publiek enthousiast over wat ze te zien of te horen krijgen. Steeds vaker komen er mensen vanuit de uithoeken van de provincie speciaal voor een lezing of een voorstelling naar ons museum. Soms, slaat het niet aan en moet je besluiten te stoppen, zo zal er vanaf volgend jaar geen boekenmarkt meer zijn.

Natuurlijk was er het Domela-jaar ter nagedachtenis aan de sterfdag van Domela Nieuwenhuis. Een jaar vol activiteiten verspreid over de provincie waar it Damshûs actief aan heeft bij gedragen. Ook in 2020 zal er nog aandacht aan besteed worden; 25 april zal Meindert Talma zijn Domela Passie uitvoeren in It Damshûs.

We zijn ook alweer bezig met nieuwe plannen; een energiepaviljoen. Het thema turf blijft onmisbaar voor It Damshûs. Jongeren en bezoekers uit andere delen van Nederland zijn vaak niet bekend met turf. Om de dreigende onbekendheid van de turf te verminderen, hebben we het plan opgenomen om de collectie uit te breiden met een overzicht van energiebronnen. Turf krijgt dan een plaats in relatie met andere energiebronnen in de tijd. Zoals jullie van ons gewend zijn wordt pas besloten tot uitvoering nadat de financiering is veiliggesteld.

Bedankt en tot volgend jaar.
Voorzitter, René van den Hoven

1. It Damshûs en het Sudergemaal in 2019

In dit jaarboekje wordt weer teruggeblikt op het afgelopen jaar. Naast de algemene financiën en de bezoekersaantallen komen de verschillende museumonderdelen en –activiteiten aan bod. De opbouw van het begin van dit verslag is hetzelfde als u van ons gewend bent met een beschrijving van algemene zaken van het It Damshûs, het Sudergemaal en de boottochten. Doordat het aantal activiteiten de afgelopen jaren fors toegenomen is worden deze in chronologische volgorde beschreven. Hiermee wordt een inzicht verkregen in de diversiteit van de activiteiten.

2019 is het jaar waarin het 100 jaar geleden is dat Ferdinand Domela Nieuwenhuis is overleden. Ter herdenking van zijn gedachtegoed is 2019 uitgeroepen tot het officiële Domela-jaar. De verbondenheid van Domela met Nij Beets is groot, als Tweede Kamerlid nam hij het op voor de stakende veenarbeiders in Nij Beets en zijn populariteit onder de veenarbeiders was groot. Verspreid over de provincie zijn verschillende activiteiten georganiseerd. Bij het Damshûs is een lezing geweest van Yme Kuiper over het leven van Domela en ook het winterkunst evenement: “Verlost” staat in het teken van Domela. In één van de zijgangen van het Filmhûs is een permanente Domela expositie ingericht over Domela Nieuwenhuis. In december 2019 wordt de expositie over Domela Nieuwenhuis aangevuld met een buste van hem gemaakt door de Haarlemse beeldhouwer Jolanda Prinsen.

Ook de turfschuur heeft een verandering ondergaan. In de winter en het voorjaar van 2019 is de turfschuur verbouwd, het gedeelte met de maquette en tentoongestelde turfmakers gereedschap is vergroot. Het achterliggende gedeelte van de turfschuur is bestraat en geschikt gemaakt voor de vertoning van de DVD “It Lanskip feroaret”, gericht op het turf maken. Deze film was voorheen te zien in het entreegebouw.

Om de belasting op onze vrijwilligers te beperken zijn, door een bijdrage van de Freonen, twee robotmaaiers aangeschaft. Hiermee wordt het binnenterrein van het museum gemaaid. Omdat in het seizoen het gras hier wekelijks en soms zelfs meerdere keren per week gemaaid moet worden is de inzet van de robotmaaiers hier meer dan welkom.

Ook het Sudergemaal heeft een succesvol seizoen achter de rug. Voordat het seizoen goed en wel van start ging, hadden al 120 wandelaars het Sudergemaal bezocht tijdens het wandelweekend (6 en 7 april) en eind april bezocht een delegatie wethouders het Sudergemaal.

Ook dit jaar waren er drie exposities in het Sudergemaal. Het afgelopen seizoen zijn er drie exposities geweest in het Sudergemaal. In mei en juni exposeerde Bert de Turck met een fotoserie over het verdwijnend landschap. (Textiel-) kunstenaar Astrid de Weerd, exposeerde met haar schilderijen in de maanden juli en augustus. De Weerd maakt schilderijen van onder andere vilt en wol. 1 september was de kunstenaar zelf aanwezig om uit te leggen hoe ze haar kunst maakt.

In de maanden september en oktober was er een expositie van schilderijen van Coba Martens en Walter Stoelwinder. Beide exposeerden met schilderijen over het natuurgebied “De Deelen”. De schilderijen van Walter Stoelwinder laten het mooie landschap zien en Coba Martens legt zich toe op de vogels in het landschap. Een prachtige expositie over De Deelen die het laatste weekend nog veel bezoekers trok.

Leuk om te vermelden is dat Geke Neijenhuis een nieuw kinderboekje heeft geschreven. Na de in 2017 uitgebrachte Jikke en Fokke is er nu het boekje “Drie vriendjes en de turftoren”. Een op rijm geschreven boekje voor de kleintjes die net kunnen lezen, over de avonturen van Moppie Mol, Rien Reiger en Krijn Kikker. Irene Eijgenhuijsen heeft de fotografie voor haar rekening genomen. Het boekje is te koop in de museumwinkel.

Wisten jullie trouwens dat ons museum ook voor andere onverwachte doeleinden gebruikt wordt? Bijvoorbeeld als oefenterrein voor de brandweer. Op 7 mei werd er een brandweeroefening uitgevoerd in het gemaal, waarvoor één van onze vrijwilligers, Roel Lageveen, een slachtoffer speelde. Hij werd op deskundige wijze gered uit het vol rook staande gemaal. De kunst van Bert de Turck moest noodzakelijk even elders een plekje hebben.

2. Financiën en bezoekersaantallen

2.1 Financiën 2019
De cijfers over boekjaar 2019 zijn onder voorbehoud omdat het jaar nog niet afgesloten is en er nog een activiteit gepland staat (het winterkunstprogramma op 28, 29 en 30 december). De gegevens worden dan ook met voorzichtigheid gepresenteerd. Het is de verwachting dat we het jaar ongeveer quitte zullen draaien. Konden we eerdere jaren afsluiten met een licht exploitatieoverschot, dit jaar zijn de kosten en baten in evenwicht. Enerzijds waren er minder inkomsten door een kleine terugval in het aantal bezoekers. Met name in augustus en september vielen de bezoekersaantallen tegen. Ook door een afname van de bestedingen in het museumcafé.

Maar anderzijds waren de uitgaven ook beperkter door:

Het ontbreken van de noodzaak van grote eenmalige uitgaven voor nieuwe apparatuur of investering in gebouwen.
Het herstel van de exploitatie van de boottochten.
Een succesvolle fondsenwerving, zodat er vanuit de lopende exploitatie amper hoefde te worden bijgedragen aan deze uitbreiding.

Ondanks de iets mindere financiële resultaten zijn we tevreden over het afgelopen jaar, omdat er veel extra zaken zijn gerealiseerd. Denk hierbij aan de vernieuwing en uitbreiding van de expositieruimte in de turfschuur, de inrichting van de expositie over Domela Nieuwenhuis in het filmhûs, de gemaakte buste van Domela door beeldhouwer Jolanda Prinsen en de aanschaf van de maairobots, gefinancierd door de Freonen fan It Damshûs.

2.2 Ontwikkeling van de bezoekersaantallen over de afgelopen 10 jaren
Het aantal bezoekers in 2019 is vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Als we het verloop van de bezoekers over het jaar beschouwen zijn, is het met name de maand oktober waarbij de bezoekersaantallen achter bleven bij de overige jaren. Hier is geen duidelijke reden voor aan te wijzen.

Het aantal bezoekers van het Sudergemaal blijft stabiel, evenals het aantal bezoekers van It Damshûs.

Bezoekers	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
It Damshûs	8.459	7.846	8.640	6.903	8.141	5.819	5.342	6.628	5.589
Sudergemaal	1.145	800	732	590	1.258	1.129	1.210	1.706	1.207
Totaal	9.604	8.646	9.372	7.493	9.399	6.948	6.512	8.334	6.796

3. De vaartochten met de Snikke en de turfbokken
Dit jaar was alweer het 22e jaar dat er werd gevaren voor het Damshu?s. De tochten met de Snikke en met de grote turfbok naar de Kraanlannen en Piers Hiem. Totaal waren er dit jaar 43 tochten met in totaal 720 gasten. Dit jaar is er één tocht naar de Deelen geweest.

Vanaf dit jaar werden in samenwerking met restaurant Piers Hiem arrangementen aangeboden in combinatie met een bezoek aan het Sudergemaal. Deze vaartochten waren succesvol. Wel laat de doorvaarbaarheid van het Alddjip wel eens te wensen over. In het midden van het seizoen was het moeilijk om door het Alddjip te varen als gevolg van de plantengroei in de watergang. Voor een goede doorvaarbaarheid van het Alddjip zijn we afhankelijk van het Wetterskip. Dit blijft een belangrijk aandachtspunt voor de planning van toekomstige vaartochten.

4. Activiteiten programma 2019

19-feb

Lezing van Jörg Gigler: Op weg naar 2050
Goed bezochte lezing over de energietransitie. Jörg Gigler gaf een inkijk in de ontwikkeling van het klimaatakkoord. Hij belichtte daarbij de manieren waarop we de energietransitie op weg naar het jaar 2050 kunnen realiseren.

6+7 apr

Wandeltochten
De wandeltochten werden voor de tiende keer georganiseerd. In totaal 250 enthousiaste wandelaars hebben genoten van de mooi uitgezette wandeltochten in de omgeving van Nij Beets. Vooral de langste routes van 25 en 35 kilometer, trokken veel deelnemers. Vanaf It Damshûs gingen deze routes door de Sweachtster bossen, via de Rolbrêgedyk en langs It Sudergemaal. Elk jaar worden de wandeltochten georganiseerd en uitgezet door Franke Kooijker en Fokke Veenstra. Het weer werkte ook goed mee om er een leuke dag van te maken.

14-apr

Opening Domela Nieuwenhuis tentoonstelling

14-apr

Lezing van Yme Kuiper: Het charisma van Ferdinand Domela Nieuwenhuis
De lezing en de expositie zijn onderdeel van de activiteiten die in het kader van het Domela-jaar plaats vinden. In november 1919 overleed Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Voor Nij Beets en omgeving heeft Domela Nieuwenhuis een bijzondere betekenis. Hij bezocht Nij Beets meermalen; vaak om stakingen toe te spreken. In zijn eerste toespraak in de tweede kamer vroeg hij aandacht voor de wantoestanden in Nij Beets.

4-mei

Dodenherdenking
Al enkele jaren besteden we aandacht aan de Dodenherdenking op het terrein van It Damshûs. Nieuw dit jaar was de inbreng van schoolkinderen van obs De Jasker en cbs De Arke. Zij verdiepten zich in de oorlog en luisterden naar de verhalen van Trienke Postma, die zelf heeft ervaren hoe het is als mensen onderduiken. De kinderen maakten werkstukken en gedichten die tijdens de bijeenkomst werden gepresenteerd. Tussendoor waren er accordeonimprovisaties van Jense Meek. Na de twee minuten stilte om 20.00 uur verzorgde Baragan een concert in het Houten Himeltsje, met voor 4 mei aangepaste muziek. De liederen voerden de toehoorder mee op reis met muziek die op straat is geboren. Tijdens het concert werd een korte overdenking verzorgt door Rien van der Zeijden.

mei-jun

Expositie Sudergemaal: Fotoserie terpdorpen van Bert de Turck

18-mei

Boartersdei
Een jaarlijks terugkerend succesverhaal, waar de kinderen zich kunnen uitleven. Alhoewel de bezoekersaantallen in het verleden wel hoger waren zijn de kinderen die er op afkomen zonder uitzondering enthousiast. Als Damshûs vinden we het dan ook belangrijk om bij te dragen aan de bewustwording van kinderen van spelen in vroegere tijden; “de kunst van het spelen” Heerlijk een hele dag lekker buitenspelen, wat omprutsen, uitvinden, knutselen en spelletjes doen, zonder telefoon of beeldscherm.

Dit jaar stond in het teken van ‘De loft yn’. Petflessen de lucht in schieten met een fietspomp, of een vlieger maken hoorden daarbij. Daarnaast waren er natuurlijk de traditionele onderdelen van timmeren, dieren knuffelen, spelletjes parcours, muziek van Euterpe, broodjes bakken, kleien, en nog veel meer. Maar boartersdei is altijd in ontwikkeling; dat is ook nodig om de dag fris te houden, zodat kinderen die ieder jaar komen steeds wat nieuws ontdekken.

7-jun

Verhalenavond
Een avond in het teken van de kunst van het verhalen vertellen. Drie bekende verhalenvertellers Mindert Wijnstra, Stephan de Jong en Baukje Koolhaas hebben een verhaal verteld over ‘sterke vrouwen’.

22-jun

Op zaterdag 22 juni was er rond It Damshûs (10.30-16.00 uur) de jaarlijkse kunst- en boekenmarkt. In tientallen stands toonden en verkochten kunstenaars hun werk.

Er waren boekenverzamelaars en verkopers met zeldzame boeken. Daarnaast was er livemuziek en werden presentaties gegeven van Friese boeken. De boekenmensen namen verschillende interessante items mee naar Nij Beets: plaatjesalbums van onder andere Verkade en Hille, een ruime verzameling strips waaronder Kapitein Rob, Kuifje en Suske en Wiske. Ook was er volop keuze uit romans, detectives, kinderboeken, kookboeken en literatuur.

22-jun

Rabo fietstocht
Een door de rabobank georganiseerde fietstocht met it Damshûs en het Sudergemaal als één van de pleisterplaatsen.

jul-aug

Expositie Sudergemaal: Schilderijen van Astrid de Weerd

31-aug

Stoppeldei
De jaarlijkse stoppeldei in Nij Beets. Dit plattelandspektakel raakt echter ook aan iets waar iedereen naar terugverlangt. De stoppeldei was dit jaar weer een groot succes. Ondanks de grote concurrentie van activiteiten in de omgeving weet de organisatie (Rispinge) toch altijd weer een grote en vaste schare bezoekers te bereiken.

sep-okt

Expositie Sudergemaal: Schilderijen over de Deelen van Coba Martens en Walter Stoelwinder

22-sep

Concert “Missa Brevis”
Het Opsterlands Vocaal Ensemble uit Nij Beets heeft de ‘Missa Brevis’ van Haydn uitgevoerd in het Houten Himeltsje. De Missa Brevis is een mis gecomponeerd door Joseph Haydn. De term missa brevis kan meerdere betekenissen hebben. Letterlijk betekent het korte mis. In het geval van Haydn gaat het om een in vooral Oostenrijk voorkomend gebruik om tegelijkertijd verschillende delen van lange teksten door verschillende stemmen te laten zingen, met name in het Credo en het Gloria.

27-sep

Skimerjûn.
It Damshûs was weer het decor van de tweede editie van Skimerjûn nieuwe stijl. Een zeer gezellige avond waarbij het publiek heeft kunnen genieten van mooie muziek, een heerlijke sfeer en een gezellige avond. Het festival is als vanouds kleinschalig in opzet. Ondanks de knusse uitstraling zijn er toch zeven verschillende podia en dertien artiesten.

Deze keer was er meer Friestalige muziek. Naast muziek was er ook ruimte voor een verhalenverteller, toneel en cabaret. De avond werd geopend door de bluesband Electric Hollers met muziek vol energie en een vintage-sound. Het programma was afwisselend: Wordbites verzorgde een ‘stille disco’ via een koptelefoon, maar ook Innocent Beard als lokale helden en Jasper Schalks met americana invloeden passeerden de revue.

Zelfs het weer droeg bij aan de sfeer: ‘De regen maakt het helemaal af’ vindt Job van Bovenste Knoopje Open die met zijn compagnon spraak en muziek ten gehore brengt. Samen met hun band sluiten zij de avond af met een feest in de grote tent.

Al met al vindt zowel publiek, artiest als organisatie het een erg geslaagde avond.

8-okt

Lezing van Anne-Goaitske Breteler over De traanjagers
Anne-Goaitske gaf een lezing over de geschiedenis van de walvisvaart aan de hand van haar boek: “De traanjagers”. Tijdens de lezing vertelt ze levendig over de het recente walvisvaartverleden, een verleden waar we liever niet aan herinnerd worden. Alhoewel de walvisvaart in de tijd van wederopbouw een trotse bijdrage leverde aan de Nederlandse economie en identiteit. De fascinatie van Anne-Goaitske voor de walvisvaart weet ze goed over te brengen op het publiek met verrassende inzichten.

18-okt

Theatrale vertelling door Folkert Wesseling; De wolf, back in town,
‘De wolf, back in town’ is een informatieve theatrale vertelling over de wolf. Wat is het voor een beest en waarom kiest de wolf de Veluwe als verblijfplek? Folkert krijgt het voor elkaar om drie kwartier boeiend en humoristisch over een wolf te vertellen. Van begin tot eind amuserend met veel wisselingen in tempo, verrassende wendingen, aangename overdenkingen en interactie met het publiek.

Wij zijn blij en vereerd dat Folkert het Damshûs heeft gekozen om deze voorstelling op te voeren in zijn “eigen” Fryslân.

12-nov

Lezing van Rob Leemans & Cees van Dam over Jan Jacob Slauerhoff, zijn leven en zijn gedichten
Rob Leemans vertelt over het leven van Slauerhoff, één van Nederlands grootste dichters. Deze rusteloze, flamboyante en melancholische man kwam uit Leeuwarden en zijn werk is wel in 26 talen vertaald.

Tussendoor zijn meerdere gedichten voorgedragen door Cees van Dam. Het geheel wordt muzikaal aangekleed door fado’s met filmbeelden.

23-nov

Vrijwilligersmiddag
Het jaarlijkse uitstapje voor vrijwilligers gaat naar Dekema State in Jelsum. Het is een oude Friese state die in de 16e eeuw bewoond werd door de Dekema’s. In de 20e eeuw was de detectiveschrijver Havank een geregelde gast op de state.

29-nov

Film Leven in het veen, door Jordan van der Maas
Jordan heeft een nieuwe natuurfilm in eigen beheer gemaakt: Leven in het veen. Deze film is eind november 2019 in première gegaan voor familie en vrienden. De film is grotendeels in De Deelen, De Alde Feanen en de Veenhoop opgenomen. Voor de opnames over turfmaken kwam Jordan op het terrein van ons openluchtmuseum terecht. Onze vrijwilligers Fokke Veenstra, Wieger Wagenaar en Sipke Veltman laten zien hoe turf wordt gemaakt. 20 maart is de film in het Damshûs te zien.

28, 29,
30-dec

Winterkunst evenement Verlost
Kunst in Opsterland organiseert het winterkunst evenement Verlost in it Damshûs. Dit jaar staat het evenement in het teken van het Domela-jaar.

Verschillende kunstenaars uit het hele land hebben zich verdiept in de persoon van Domela en in het leven van de veenarbeiders. Tijdens het winterkunst evenement zullen in de huisjes en andere locaties op het terrein van it Damshûs elf verschillende kunstprojecten van kunstenaars of kunstenaarsduo’s rond het thema VERLOST te zien zijn.

19-feb	Lezing van Jörg Gigler: Op weg naar 2050 Goed bezochte lezing over de energietransitie. Jörg Gigler gaf een inkijk in de ontwikkeling van het klimaatakkoord. Hij belichtte daarbij de manieren waarop we de energietransitie op weg naar het jaar 2050 kunnen realiseren.
6+7 apr	Wandeltochten De wandeltochten werden voor de tiende keer georganiseerd. In totaal 250 enthousiaste wandelaars hebben genoten van de mooi uitgezette wandeltochten in de omgeving van Nij Beets. Vooral de langste routes van 25 en 35 kilometer, trokken veel deelnemers. Vanaf It Damshûs gingen deze routes door de Sweachtster bossen, via de Rolbrêgedyk en langs It Sudergemaal. Elk jaar worden de wandeltochten georganiseerd en uitgezet door Franke Kooijker en Fokke Veenstra. Het weer werkte ook goed mee om er een leuke dag van te maken.
14-apr	Opening Domela Nieuwenhuis tentoonstelling
14-apr	Lezing van Yme Kuiper: Het charisma van Ferdinand Domela Nieuwenhuis De lezing en de expositie zijn onderdeel van de activiteiten die in het kader van het Domela-jaar plaats vinden. In november 1919 overleed Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Voor Nij Beets en omgeving heeft Domela Nieuwenhuis een bijzondere betekenis. Hij bezocht Nij Beets meermalen; vaak om stakingen toe te spreken. In zijn eerste toespraak in de tweede kamer vroeg hij aandacht voor de wantoestanden in Nij Beets.
4-mei	Dodenherdenking Al enkele jaren besteden we aandacht aan de Dodenherdenking op het terrein van It Damshûs. Nieuw dit jaar was de inbreng van schoolkinderen van obs De Jasker en cbs De Arke. Zij verdiepten zich in de oorlog en luisterden naar de verhalen van Trienke Postma, die zelf heeft ervaren hoe het is als mensen onderduiken. De kinderen maakten werkstukken en gedichten die tijdens de bijeenkomst werden gepresenteerd. Tussendoor waren er accordeonimprovisaties van Jense Meek. Na de twee minuten stilte om 20.00 uur verzorgde Baragan een concert in het Houten Himeltsje, met voor 4 mei aangepaste muziek. De liederen voerden de toehoorder mee op reis met muziek die op straat is geboren. Tijdens het concert werd een korte overdenking verzorgt door Rien van der Zeijden.
mei-jun	Expositie Sudergemaal: Fotoserie terpdorpen van Bert de Turck
18-mei	Boartersdei Een jaarlijks terugkerend succesverhaal, waar de kinderen zich kunnen uitleven. Alhoewel de bezoekersaantallen in het verleden wel hoger waren zijn de kinderen die er op afkomen zonder uitzondering enthousiast. Als Damshûs vinden we het dan ook belangrijk om bij te dragen aan de bewustwording van kinderen van spelen in vroegere tijden; “de kunst van het spelen” Heerlijk een hele dag lekker buitenspelen, wat omprutsen, uitvinden, knutselen en spelletjes doen, zonder telefoon of beeldscherm. Dit jaar stond in het teken van ‘De loft yn’. Petflessen de lucht in schieten met een fietspomp, of een vlieger maken hoorden daarbij. Daarnaast waren er natuurlijk de traditionele onderdelen van timmeren, dieren knuffelen, spelletjes parcours, muziek van Euterpe, broodjes bakken, kleien, en nog veel meer. Maar boartersdei is altijd in ontwikkeling; dat is ook nodig om de dag fris te houden, zodat kinderen die ieder jaar komen steeds wat nieuws ontdekken.
7-jun	Verhalenavond Een avond in het teken van de kunst van het verhalen vertellen. Drie bekende verhalenvertellers Mindert Wijnstra, Stephan de Jong en Baukje Koolhaas hebben een verhaal verteld over ‘sterke vrouwen’.
22-jun	Op zaterdag 22 juni was er rond It Damshûs (10.30-16.00 uur) de jaarlijkse kunst- en boekenmarkt. In tientallen stands toonden en verkochten kunstenaars hun werk. Er waren boekenverzamelaars en verkopers met zeldzame boeken. Daarnaast was er livemuziek en werden presentaties gegeven van Friese boeken. De boekenmensen namen verschillende interessante items mee naar Nij Beets: plaatjesalbums van onder andere Verkade en Hille, een ruime verzameling strips waaronder Kapitein Rob, Kuifje en Suske en Wiske. Ook was er volop keuze uit romans, detectives, kinderboeken, kookboeken en literatuur.
22-jun	Rabo fietstocht Een door de rabobank georganiseerde fietstocht met it Damshûs en het Sudergemaal als één van de pleisterplaatsen.
jul-aug	Expositie Sudergemaal: Schilderijen van Astrid de Weerd
31-aug	Stoppeldei De jaarlijkse stoppeldei in Nij Beets. Dit plattelandspektakel raakt echter ook aan iets waar iedereen naar terugverlangt. De stoppeldei was dit jaar weer een groot succes. Ondanks de grote concurrentie van activiteiten in de omgeving weet de organisatie (Rispinge) toch altijd weer een grote en vaste schare bezoekers te bereiken.
sep-okt	Expositie Sudergemaal: Schilderijen over de Deelen van Coba Martens en Walter Stoelwinder
22-sep	Concert “Missa Brevis” Het Opsterlands Vocaal Ensemble uit Nij Beets heeft de ‘Missa Brevis’ van Haydn uitgevoerd in het Houten Himeltsje. De Missa Brevis is een mis gecomponeerd door Joseph Haydn. De term missa brevis kan meerdere betekenissen hebben. Letterlijk betekent het korte mis. In het geval van Haydn gaat het om een in vooral Oostenrijk voorkomend gebruik om tegelijkertijd verschillende delen van lange teksten door verschillende stemmen te laten zingen, met name in het Credo en het Gloria.
27-sep	Skimerjûn. It Damshûs was weer het decor van de tweede editie van Skimerjûn nieuwe stijl. Een zeer gezellige avond waarbij het publiek heeft kunnen genieten van mooie muziek, een heerlijke sfeer en een gezellige avond. Het festival is als vanouds kleinschalig in opzet. Ondanks de knusse uitstraling zijn er toch zeven verschillende podia en dertien artiesten. Deze keer was er meer Friestalige muziek. Naast muziek was er ook ruimte voor een verhalenverteller, toneel en cabaret. De avond werd geopend door de bluesband Electric Hollers met muziek vol energie en een vintage-sound. Het programma was afwisselend: Wordbites verzorgde een ‘stille disco’ via een koptelefoon, maar ook Innocent Beard als lokale helden en Jasper Schalks met americana invloeden passeerden de revue. Zelfs het weer droeg bij aan de sfeer: ‘De regen maakt het helemaal af’ vindt Job van Bovenste Knoopje Open die met zijn compagnon spraak en muziek ten gehore brengt. Samen met hun band sluiten zij de avond af met een feest in de grote tent. Al met al vindt zowel publiek, artiest als organisatie het een erg geslaagde avond.
8-okt	Lezing van Anne-Goaitske Breteler over De traanjagers Anne-Goaitske gaf een lezing over de geschiedenis van de walvisvaart aan de hand van haar boek: “De traanjagers”. Tijdens de lezing vertelt ze levendig over de het recente walvisvaartverleden, een verleden waar we liever niet aan herinnerd worden. Alhoewel de walvisvaart in de tijd van wederopbouw een trotse bijdrage leverde aan de Nederlandse economie en identiteit. De fascinatie van Anne-Goaitske voor de walvisvaart weet ze goed over te brengen op het publiek met verrassende inzichten.
18-okt	Theatrale vertelling door Folkert Wesseling; De wolf, back in town, ‘De wolf, back in town’ is een informatieve theatrale vertelling over de wolf. Wat is het voor een beest en waarom kiest de wolf de Veluwe als verblijfplek? Folkert krijgt het voor elkaar om drie kwartier boeiend en humoristisch over een wolf te vertellen. Van begin tot eind amuserend met veel wisselingen in tempo, verrassende wendingen, aangename overdenkingen en interactie met het publiek. Wij zijn blij en vereerd dat Folkert het Damshûs heeft gekozen om deze voorstelling op te voeren in zijn “eigen” Fryslân.
12-nov	Lezing van Rob Leemans & Cees van Dam over Jan Jacob Slauerhoff, zijn leven en zijn gedichten Rob Leemans vertelt over het leven van Slauerhoff, één van Nederlands grootste dichters. Deze rusteloze, flamboyante en melancholische man kwam uit Leeuwarden en zijn werk is wel in 26 talen vertaald. Tussendoor zijn meerdere gedichten voorgedragen door Cees van Dam. Het geheel wordt muzikaal aangekleed door fado’s met filmbeelden.
23-nov	Vrijwilligersmiddag Het jaarlijkse uitstapje voor vrijwilligers gaat naar Dekema State in Jelsum. Het is een oude Friese state die in de 16e eeuw bewoond werd door de Dekema’s. In de 20e eeuw was de detectiveschrijver Havank een geregelde gast op de state.
29-nov	Film Leven in het veen, door Jordan van der Maas Jordan heeft een nieuwe natuurfilm in eigen beheer gemaakt: Leven in het veen. Deze film is eind november 2019 in première gegaan voor familie en vrienden. De film is grotendeels in De Deelen, De Alde Feanen en de Veenhoop opgenomen. Voor de opnames over turfmaken kwam Jordan op het terrein van ons openluchtmuseum terecht. Onze vrijwilligers Fokke Veenstra, Wieger Wagenaar en Sipke Veltman laten zien hoe turf wordt gemaakt. 20 maart is de film in het Damshûs te zien.
28, 29, 30-dec	Winterkunst evenement Verlost Kunst in Opsterland organiseert het winterkunst evenement Verlost in it Damshûs. Dit jaar staat het evenement in het teken van het Domela-jaar. Verschillende kunstenaars uit het hele land hebben zich verdiept in de persoon van Domela en in het leven van de veenarbeiders. Tijdens het winterkunst evenement zullen in de huisjes en andere locaties op het terrein van it Damshûs elf verschillende kunstprojecten van kunstenaars of kunstenaarsduo’s rond het thema VERLOST te zien zijn.